Anayasada öncelikle Anayasa Mahkemesi ve HSYK’nin yapısıyla ilgili değişiklik yapmak istiyor AKP’nin hedefi yargı
Halkoylamasının süresini 120 günden 45 güne indiren yasa önerisi veren AKP, anayasada öncelikle Anayasa Mahkemesi ve HSYK’nin yapısını değiştirmek istiyor. AKP’nin olası bir anayasa değişikliği paketine, halkoylamasında kabul oranının yüksek çıkması için toplumda olumlu karşılanabilecek düzenlemeleri koyması bekleniyor.
EMİNE KAPLAN
Halkoylamasının süresini 120 günden 45 güne indiren yasa önerisi veren AKP, anayasada öncelikle siyasi partilere kapatma davası açılmasını zorlaştırırken, Anayasa Mahkemesi ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) yapısını da değiştirmek istiyor. AKP’nin, halkoylamasının süresiyle ilgili yasa önerisinin TBMM’den geçmesinin ardından geniş çaplı bir anayasa değişikliği getirebileceğine dikkat çekiliyor. Kulislerde, genel seçimde çifte sandık formülünün yanı sıra AKP’nin genel seçimden önce bir halkoylaması yoluyla nabız yoklaması yolunu tercih edebileceği de konuşuluyor. Başka bir hedefi yarı başkanlık sistemi olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın genel seçimlerden önce sürpriz bir çıkışla bu sisteme ilişkin bir anayasa değişikliği yaparak halkoylamasına gidebileceği de dile getiriliyor.
Halkoylamasının süresinin 120 günden 45 güne indirilmesine ilişkin yasa önerisiyle bir anayasa değişikliği hazırlığının sinyalini veren AKP hükümetinin seçenekli paketleri bulunuyor. 2007 seçimlerinden beri yeni anayasa başta olmak üzere çeşitli paketler üzerinde çalışan AKP, anayasa değişikliğini yapmaya karar vermesi durumunda paketlerden birini ya da yapılan tüm çalışmalardan geniş kapsamlı oluşturulacak yeni bir paketi devreye sokmayı planlıyor. AKP’nin üzerinde çalıştığı değişiklikler şöyle:
Siyasi partilerin kapatılması: DTP’nin kapatılmasının ardından AKP’de siyasi partilerin kapatılmasının zorlaştırılması gerektiği vurgusu daha sık yapılmaya başlandı. AKP, olası bir anayasa değişikliğinde parti kapatmayı zorlaştırmak kadar kapatma davası açmayı da olanaksız hale getirmek istiyor.
Bunun için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın doğrudan kapatma davası açmasının önüne geçilerek, dava açılabilmesi için TBMM Genel Kurulu’ndan ya da Yargıtay’da oluşturulacak bir kuruldan izin alması koşulu getirilmek isteniyor. Bu düzenlemenin yanı sıra siyasi partilerin ancak Venedik kriterleri doğrultusunda kapatılmasına karar verilmesi, terör ve şiddet dışında partilerin hiçbir şekilde kapatılmamasına ilişkin düzenleme hedefleniyor. Siyasi partilerin kapatılması nedeniyle getirilen 5 yıllık yasağın da kaldırılması planlanıyor.
Anayasa Mahkemesi ile HSYK’nin yapısı: AKP, türban kararı başta olmak üzere hoşuna gitmeyen kararlar veren, yasaları iptal eden Anayasa Mahkemesi’nin yapısını değiştirmek istiyor. Mahkeme üyelerinin bir bölümünün TBMM Genel Kurulu tarafından seçilmesi, anayasa değişikliklerini yalnızca şekil yönünden incelemesine dönük net hükümler getirilmesi planlanıyor. Son dönemde telefon dinlemeler nedeniyle HSYK’den yapılan açıklamalardan hoşnut olmayan AKP hükümeti, kurulun yapısını da değiştirmek istiyor. Bunun için kurulun üye sayısının arttırılması, üyelerin bir bölümünün TBMM tarafından seçilmesi tartışılıyor.
Ayrıca HSYK’nin kararlarının yargı denetimine açılması öngörülüyor.
Türkiye milletvekilliği, kamu denetçiliği: Hazırlanacak pakette, Türkiye milletvekilliği ve kamu denetçiliği gibi düzenlemelerin de yer alması bekleniyor. Uzun süredir Türkiye milletvekilliğini getirmek isteyen AKP, seçim barajının yüzde 10’dan daha aşağılara çekilmesine yönelik baskıyı da bu şekilde üzerinden atmak istiyor. Bu sisteme göre, 550 milletvekilinden 100’ü Türkiye milletvekili olacak. Siyasi partiler, barajı geçip geçmediklerine bakmaksızın Türkiye milletvekilliği ile TBMM’de temsil edilebilecek. Yarı başkanlık sistemi: Yarı başkanlık sistemini istediği bilinen Başbakan Erdoğan’ın, bu yönde anayasada yapılacak değişiklikleri genel seçimden önce bir halkoylamasına sunması formülü de konuşuluyor. Böylelikle Erdoğan’ın 2012 yılında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde yetkileri arttırılmış ve halkın oyuyla seçilmiş ilk cumhurbaşkanı olmak istediği dile getiriliyor. Demokratik açılım: Başbakan Tayyip Erdoğan, demokratik açılım için uzun vadede anayasa değişiklikleri yapılacağını açıklamıştı. Hazırlanacak bir pakete bu yönde değişiklikler de konabileceği kaydediliyor.
Cumhuriyet
