3-9 Ocak tarihleri arasındaki hafta Bakanlar Kurulu kararıyla 1947 yılından bu yana “Verem Eğitim ve Propaganda Haftası” olarak kabul edilmektedir. Ancak hastalığın yaygınlığı ve kurulan derneklerin “veremle savaş” adını taşıması, daha çok “Veremle Savaş Haftası” olarak anılmasına yol açmıştır.
TÜBERKÜLOZ HAKKINDA DR. GAZİ GÜLBAŞ’IN YAZISI
Tüberküloz, geçmişi insanlık tarihi kadar eskilere dayanan mikrobik bir hastalıktır. Geçmişte çiçek, veba veya kolera gibi hastalıklarla birlikte birçok dramatik salgınlara neden olan tüberküloz, günümüzde AIDS gibi bağışıklığı baskılayan hastalıklarla birlikte artış göstermektedir.
Bugün dünya nüfusunun 1/3’ü verem mikrobu ile karşılaşmıştır ve bunların %5-10’u hayatlarının herhangi bir bölümünde hastalığa yakalanmaktadır. Tüm dünyada 20 milyon tüberkülozlu hasta bulunmakta ve her yıl 8 milyon yeni hasta eklenmektedir. Her yıl 3 milyon kişi tüberküloz nedeniyle ölmektedir. Dünya genelinde en önemli 7. ölüm nedeni olan Tüberküloz hastalığı, 2020 yılında da bu durumunu muhafaza edecek gibi görünmektedir.
Hastaların öksürme, hapşırma, konuşması ile damlacık içinde havaya atılan basiller, sağlıklı bireyler tarafından alınır. Alınan basiller kişiyi hastalandırmaksızın vücutta saklı kalır ve vücut direncinin düştüğü bir anda hastalık oluşturur.
Solunum yoluyla bulaştığından sıklıkla akciğerlerde hastalığa neden olmakla birlikte, kemik, beyin, akciğer zarı, kalp zarı, böbrek ve daha birçok organda daha nadir olarak hastalık ortaya çıkabilmektedir.
Hastalık belirtileri, akşama doğru yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizlik gibi genel belirtiler ve iki haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, kan tükürme, göğüs ağrısı ve nefes darlığı akciğere özgü belirtileri olmak üzere iki grupta toplanabilir.
Yakınmalar sinsi başlar, yavaş ilerler. Hastalar bu yakınmaları başka nedenlere bağlayabilir ve doktora geç gidebilir. Bu durum hastalığın daha çok yayılmasına neden olabilir. Bu nedenle özellikle iki haftadan uzun süren öksürük ve diğer yakınmaları olan kişilerin en kısa zamanda sağlık merkezine başvurmaları çok önemlidir.
Hastanın yakınmaları ve akciğer filmi bulguları şüphelenmeyi sağlar. Tüberkülozun kesin tanısı balgamın mikroskobik incelemesinde basilinin gösterilmesi ve besi yerinde üretilmesi ile konur. Hastalığının tanı, tedavi ve takibi Verem Savaş Dispanserleri’nde ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Etkili tedavi ve ilaçlara direnç gelişimini önlemek için, 4 çeşit ilaç, 6 ay süreyle kullanılmaktadır. Bazı özel durumlarda tedavi süresi uzatılabilmektedir. Tedavinin her gün düzenli bir şekilde alınması çok önemlidir. Düzenli tedavi hem hastanın iyileşmesini sağlar, hem de bulaşıcılığı hızla önleyerek toplum sağlığını korur.
Tüberküloz, ilaçların önerilen şekilde, yeterli süre kullanılması halinde başarıyla tedavi edilebilir bir hastalıktır.
